अंकित राजपूत/ जयपूर. जयपूर हे ऐतिहासिक वास्तूंसाठी प्रसिद्ध आहे. हे ठिकाण आपल्या कौशल्यांसाठी तितकेच प्रसिद्ध आहे. येथील लोकांच्या हातात आश्चर्यकारक कौशल्ये आहेत आणि ते कौशल्य सतत पिढ्यानपिढ्या पुढे जात आहे. असेच एक अनोखे कौशल्य जयपूरच्या चारदिवारी मार्केटच्या रामगंज चौपर मार्केटमधील लोकांमध्ये आहे. येथे, रस्त्याच्या कडेला अनेक वर्षांपासून कुलूप आणि चाव्या बनविण्याचे काम करणाऱ्या लोकांना त्यांचे कौशल्य त्यांच्या पूर्वजांकडून मिळालेले आहे. जी त्यांनी आजही जपली आहे आणि आपल्या भावी पिढ्यांना कुलूप आणि चाव्या बनवण्याचे कौशल्य शिकवले आहे. हे लोक रोज येथे रस्त्याच्या कडेला ४ ते ५ दुकाने थाटून सर्व प्रकारची कुलूप उघडणे व सर्व प्रकारच्या चाव्या बनविण्याचे काम करतात.
वर्षानुवर्षे येथे दुकान चालवणारे राशिद खान सांगतात की, आमचे आजोबा वजीर खान यांनी १०० वर्षांपूर्वी हे काम सुरू केले होते. आणि आज 5 वी पिढी हे काम पुढे नेत आहे. त्यानेच आपल्याला चाव्या बनवण्याचे कौशल्य शिकवले. ते म्हणाले की आमच्याकडे चाव्या बनवण्याचे कौशल्य आहे की एकदा कोणीतरी कुलूप दाखवले की आम्ही काही मिनिटांत चावी बनवू शकतो. आणि जगात असे कोणतेही कुलूप नाही जे आपण उघडू शकत नाही.
हा घंगा पूर्वज चालवत आहे
लॉकचा आकार मोठा असो किंवा छोटा, आम्ही एक चावी बनवतो आणि काही मिनिटांत उघडतो. रशीद खान सांगतात की, आमचे आजोबा वजीर खान आणि वडील लल्लू खा हे मोठ्या किल्ल्या आणि वाड्याच्या कुलूपांच्या चाव्या बनवायला जायचे आणि आज आम्हीही कुलूप उघडण्यासाठी दूरवर जातो.
कुलूप आणि चावी बनवण्याच्या कौशल्यातून कुटुंबाचा खर्च भागतो.
रशीद खान सांगतात की, आता किल्ले आणि वाड्यांसाठी फारसे काम उरले नाही, नाहीतर आम्ही घरे, दुकाने आणि शोरूमसाठी कुलूप आणि चाव्या बनवतो. कुलुपाची चावी कुठेतरी हरवली तर लोक आमच्याकडे येतात आणि आम्ही तिथे जातो, कुलूप बघतो, चावी बनवतो आणि काही मिनिटांतच उघडतो. चावीमध्ये डिझाईन देण्याबरोबरच, बाईक किंवा कारची चावी हरवली तर आम्ही त्याच्या चाव्याही बनवतो.
ही कौशल्ये पुढच्या पिढीलाही शिकवली जात आहेत
रशीद खान सांगतात की, हेच काम त्यांनी त्यांचा मुलगा समीर खान याला शिकवले जेणेकरून हे कौशल्य पिढ्यानपिढ्या चालू रहावे. आणि या कामाशी आमच्या कुटुंबाचे नावही जोडले गेले आहे. त्यामुळे या कार्याला आपल्यासाठी विशेष महत्त्व आहे. कौशल्यासोबतच ही कला आपल्याला कायम जिवंत ठेवायची आहे. पण काळ आणि तंत्रज्ञानाच्या विकासासोबत डिजिटल लॉक बनवायला सुरुवात झाली आहे. त्यामुळे आमच्या कामात सातत्याने घट होत आहे, पण आजही अनेक घरांमध्ये आमच्या कौशल्यांना मोठी मागणी आहे.
,
टॅग्ज: जयपूर बातम्या, स्थानिक18, OMG व्हिडिओ
प्रथम प्रकाशित: 2 जानेवारी 2024, 12:48 IST