1949 मध्ये या दिवशी भारताच्या संविधान सभेने हिंदीला भारताची अधिकृत भाषा म्हणून स्वीकारल्याच्या स्मरणार्थ दरवर्षी 14 सप्टेंबर रोजी हिंदी दिवस साजरा केला जातो. भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी 14 सप्टेंबरला अधिकृतपणे घोषित केले. हिंदी दिवस.
हिंदी मुख्यतः उत्तर प्रदेश, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, हरियाणा, बिहार, झारखंड, मध्य प्रदेश, राजस्थान, छत्तीसगड, महाराष्ट्र आणि पंजाब या राज्यांमध्ये आणि मॉरिशस, नेपाळ, फुजी, सुरीनाम, गयाना, त्रिनिदाद यासारख्या काही देशांमध्ये बोलली जाते. आणि टोबॅगो.
देवनागरी लिपीमध्ये लिहिलेली हिंदी ही देशातील 22 अनुसूचित भाषांपैकी एक आहे. हिंदी ही केंद्र सरकारच्या अधिकृत भाषांपैकी एक आहे आणि दुसरी इंग्रजी आहे.
हिंदी दिवस 2023: इतिहास
भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, सरकारी विभागांमधील संवाद सुलभ करण्यासाठी आणि लोकांपर्यंत पोहोचण्यासाठी अधिकृत भाषेची गरज भासू लागली. त्यानंतर संविधान सभेने 14 सप्टेंबर 1949 रोजी हिंदी ही भारताची अधिकृत भाषा म्हणून स्वीकारली. पहिला हिंदी दिवस 1953 मध्ये साजरा करण्यात आला. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 343 नुसार हिंदी ही अधिकृत भाषा म्हणून स्वीकारण्यात आली.
सेठ गोविंद दास, मैथिली शरण गुप्त आणि काका कालेलकर, ज्यांनी हिंदीला भारताची अधिकृत भाषा बनवण्याचा प्रयत्न केला त्यांच्यापैकी होते. आणखी एक प्रख्यात हिंदी अभ्यासक, बेओहर राजेंद्र सिम्हा यांनीही हिंदी भाषेच्या संवर्धनासाठी जोर दिला. त्यांचा वाढदिवस 14 सप्टेंबर रोजी येतो आणि तो हिंदी दिवस म्हणून लक्षात ठेवला जातो.
हिंदी दिवस 2023: महत्त्व
हिंदी ही सर्वाधिक बोलल्या जाणार्या भाषांपैकी एक आहे आणि जगभरातील लाखो लोक ती बोलतात. हिंदी दिवस महत्त्वपूर्ण आहे कारण तो भारतातील भाषिक समुदायांना एकत्र आणणाऱ्या राष्ट्रीय एकात्मतेला प्रोत्साहन देतो. हिंदीची संस्कृती आणि वारसा आणि आपल्या संस्कृतीत भाषेचे महत्त्व वाढवण्यासाठी दरवर्षी हा दिवस साजरा केला जातो. हा दिवस देशामध्ये अस्तित्त्वात असलेल्या भाषिक विविधतेची आठवण करून देतो.
हिंदी दिवस २०२३: उत्सव
सरकारी कार्यालये, शाळा आणि शैक्षणिक संस्था यानिमित्ताने विविध कार्यक्रम आणि उपक्रम आयोजित करतात. देशभरात स्पर्धा, प्रश्नमंजुषा, सांस्कृतिक कार्यक्रम, परिसंवाद कार्यशाळा आणि वाचन सत्र आयोजित केले जातात.
या दिवशी अनेक संस्था भाषा समृद्ध करण्यात योगदान देणाऱ्या लेखक, कवी आणि सांस्कृतिक कार्यकर्त्यांना पुरस्कारही देतात. सोशल मीडिया वापरकर्ते हिंदी दिवस साजरे करण्यासाठी कोट्स आणि कविता शेअर करण्याची संधी देखील घेतात.
भारतात 14 सप्टेंबर हा हिंदी दिवस किंवा राष्ट्रीय हिंदी दिवस म्हणून साजरा केला जातो, तर 10 जानेवारी हा जागतिक हिंदी दिवस म्हणून साजरा केला जातो. जगभरात हिंदी भाषेच्या वापराला प्रोत्साहन देण्याच्या उद्देशाने दरवर्षी १० जानेवारीला जागतिक हिंदी दिन साजरा केला जातो.
वाट पाहत प्रतिसाद लोड करण्यासाठी…